Byliny cieniolubne w ogrodzie. Rośliny, które dobrze rosną w cieniu

W prawie każdym ogrodzie znajdzie się cienisty zakątek, do którego nie docierają bezpośrednio promienie słońca. To wymarzone miejsce do uprawy cieniolubnych bylin.

W cienistym ogrodzie liczą się przede wszystkim liście – kwiaty tylko uzupełniają kompozycję

Gatunków, które dobrze czują się w cieniu, jest bardzo dużo. W naturze rosną pod koronami drzew, tworząc niższe piętra lasów, gdzie przenika tylko delikatne rozproszone światło. Najmniej potrzebują go rośliny tworzące runo.

Jaka ziemia dla bylin cieniolubnych

Rośliny wywodzące się z leśnych środowisk (większość tych, które są uprawiane w ogrodach, pochodzi z lasów liściastych) najlepiej rosną w przepuszczalnej i urodzajnej glebie o dużej zawartości próchnicy. Takie podłoże w naturze powstaje przez wiele lat, gdy opadające jesienią liście rozkładają się i zamieniają w żyzną ziemię, która łatwo chłonie i magazynuje wodę, więc jest prawie zawsze lekko wilgotna, a jednocześnie pulchna i przewiewna. Ziemia na działce najczęściej nie przypomina tej w lesie, dlatego przed posadzeniem roślin należy ją poprawić – przekopać, usunąć chwasty i dodać nawozu organicznego. Najlepszy jest kompost, ale może też być przekompostowana kora lub odkwaszony substrat torfowy. Rozkłada się je warstwą mniej więcej 5-centymetrową i lekko miesza z podłożem (ale jeżeli ziemia jest mało urodzajna, lepiej dać więcej). Jesienią można też zastosować stary, dobrze rozłożony obornik w ilości około 5 kg/m²podłoża.

Pielęgnacja bylin cieniolubnych

To przede wszystkim nawadnianie, bo większość leśnych roślin nie lubi suszy. Najlepszą porą podlewania jest wczesny ranek lub popołudnie. Dobrze, żeby liście i ziemia obeschły przed nocą. Wilgoć wabi żerujące po zmierzchu ślimaki, których przysmakiem są m.in. funkie, bergenie i brunery. Ważnym zabiegiem jest również nawożenie – najlepiej organiczne. Dobrym nawozem jest kompost, ponieważ zwiększa zawartość próchnicy w glebie. Rozkłada się go między roślinami wiosną (ale można też jesienią) warstwą 2-3-centymetrową. W sezonie można zastosować nawóz rozpuszczalny w wodzie, np. naturalny biohumusowy, albo mineralny (zawiera wszystkie potrzebne roślinom minerały w łatwo przyswajalnej postaci). Podlewa się nimi rośliny w dawkach podanych na opakowaniach preparatów.
Jeżeli na działce rosną drzewa, warto zrobić użytek z ich liści. Jesienią można je nagarnąć na rabaty (ochronią je przed mrozem), a wiosną przenieść na kompost. Po kilku miesiącach powstanie z nich ziemia liściowa przypominająca tę, jaka tworzy się w lesie. Stosuje się ją podobnie jak zwykły kompost.

Gatunki bylin cieniolubnych
Dużo bylin, które można uprawiać w cienistych miejscach, to rodzime gatunki i ich bardziej dekoracyjne ogrodowe odmiany. Niektóre pięknie kwitną. Wiosną, gdy przez bezlistne korony do runa leśnego zagląda słońce, rozwijają się łany przebiśniegów, a później także barwinków, fiołków, kokoryczy, konwalii, pierwiosnków lekarskich, przylaszczek, zawilców gajowych, sasanek.
Latem zakwitają dzwonki brzoskwiniolistne i szerokolistne, jarzmianki większe, naparstnice purpurowe, orliki pospolite, parzydła leśne, rutewki orlikolistne, tojady. Lekkości kompozycjom dodają bujne, soczyście zielone paprocie, np. długosz królewski, języcznik zwyczajny, nerecznice, orlica pospolita, pióropusznik strusi, wietlica samicza. Nisko przy ziemi rozrastają się, zadarniając powierzchnię: barwinek pospolity, bluszczyk kurdybanek (w ogrodach uprawiana jest odmiana 'Variegata'), dąbrówka rozłogowa, gajowiec żółty, jasnota plamista (odmiany ogrodowe), kopytnik pospolity, miodunka plamista, podagrycznik pospolity (odmiana 'Variegatum'), przytulia wonna, tojeść rozesłana. Warto je posadzić, bo osłaniając powierzchnię gruntu, zapobiegają kiełkowaniu chwastów. Razem z nimi dobrze będą wyglądały rośliny, które nie są rodzime o dekoracyjnych liściach: bergenie, brunery, epimedium, funkie, rodgersje, tiarelle i żurawki oraz ładnie kwitnące delikatne serduszki, bodziszki kantabryjskie, tawułki i ułudki o kwiatach przypominających duże niezapominajki.