Pierwiosnki zakwitają wczesną wiosną. Gatunki pierwiosnków

Kwitnące pierwiosnki, zwane prymulkami, są oznaką wiosny. Chętnie sadzimy te rośliny w ogrodach, a prymulki uprawiane w doniczkach często zdobią nasze domy.

Pierwiosnki w stanie naturalnym rosną głównie w górach w Europie i w Azji na terenach o klimacie umiarkowanym. W Polsce rośnie kilkanaście gatunków, między innymi pierwiosnek lekarski, pierwiosnek bezłodygowy, pierwiosnek łyszczak. Niektóre z nich, jak na przykład rosnący w Bieszczadach pierwiosnek Hallera, zaliczane są do gatunków wymarłych. Pierwiosnki rosnące w stanie naturalnym są w Polsce pod ścisłą ochroną.
Pierwiosnki to byliny o niewielkich rozmiarach. Ze względu na żywe i różnorodne kolory kwiatów oraz na wczesne kwitnienie, cieszą się dużą popularnością. Są chętnie sadzone w ogrodach i na działkach, a te uprawiane w doniczkach służą często zdobią mieszkania i domy. W zależności od gatunku pierwiosnki kwitną od marca do początku lata.

Wymagania pierwiosnków

Pierwiosnki lubią stanowiska dobrze oświetlone, ale nie należy ich sadzić w pełnym słońcu. Rośliny wymagają gleb żyznych, bogatych w próchnicę, dość ciężkich, gliniastych, które nawet latem są wilgotne. Na glebach lekkich i piaszczystych, nawet mimo częstego podlewania, pierwiosnki bardzo słabo rosną. Podczas bezśnieżnych zim mogą przemarzać i dlatego należy okrywać je korą, suchymi liśćmi lub gałązkami jedliny.

Pierwiosnki w ogrodzie i w mieszkaniu

Pierwiosnki uprawiane w doniczkach, obok narcyzów, hiacyntów i tulipanów, to popularne rośliny wykorzystywane do dekoracji wnętrz na Wielkanoc – można z nich tworzyć barwne kompozycje między innymi na świąteczny stół.
Pierwiosnki sadzone w różnego rodzaju pojemnikach, na przykład donicach bądź koszach, wykorzystywane są także do wiosennej ozdoby balkonów i tarasów. Po przekwitnięciu prymulkimożna wyjąć z doniczki i posadzić do gruntu w ogrodzie. Istnieje jednak niebezpieczeństwo, że rośliny będą odznaczały się niską mrozoodpornością.
Pierwiosnki jednak są głównie roślinami ogrodowymi – świetnie sprawdzają się na skalniakach i wiosennych rabatach. Można je sadzić w towarzystwie roślin cebulowych kwitnących wiosną, ale należy z umiarem dobierać kolory, zarówno tych pierwszych, jak i drugich, aby tęcza barw nie przyćmiła uroku kwiatów. Lepiej pierwiosnki prezentują się na jednorodnym tle: świetnie wyglądają pod bezlistnymi jeszcze drzewami lub krzewami bądź w sąsiedztwie zimozielonych roślin, takich jak bluszcz, barwinek czy bergenia. Pierwiosnek gruziński, pierwiosnek bezłodygowy i pierwiosnek wyniosły dobrze wyglądają posadzone wzdłuż ścieżek. Na skalniaki znakomicie nadają się pierwiosnki: bezłodygowy, gruziński, łyszczak, ząbkowany, zarzyczkowaty. Pierwiosnki potrzebujące wilgotnych siedlisk (omączony, kwiecisty, japoński) można sadzić przy oczkach wodnych, pamiętając by nie zasłonić ich innymi roślinami o większych rozmiarach.

Popularne gatunki pierwiosnków

Pierwiosnek lekarski (łac. Primula officinalis, syn. Primula veris) – jego kwiatostany osiągają 10–25 cm wysokość, liście pomarszczone, pod spodem pokryte białym nalotem; kwiaty żółte, kwitnie: marzec–maj.
Pierwiosnek gruziński (łac. Primula juliae) – najniższy z gatunków, dorasta do 5 cm; kwiaty: białe, różowe, czerwone, purpurowe, niebieskawe, ciemnofioletowe z żółtym oczkiem, kwitnie: marzec–maj.
Pierwiosnek bezłodygowy (łac. Primula vulgaris) – kwiaty wyrastają wprost ze środka rozety liściowej; kwiaty: białe, różowe, czerwone, niebieskie, fioletowo-niebieskie, kwitnie w kwietniu.
Pierwiosnek wyniosły (łac. Primula eliator) – liście pomarszczone, omszone po obu stronach, łodyga kwiatostanowa dorasta do 40 cm; kwiaty: białe, kremowe, żółte, różowe, pomarańczowe, czerwone, rdzawe, purpurowe, kwitnie w kwietniu.
Pierwiosnek omączony (łac. Primula farinosa) – białe włoski porastają od spodu wydłużonych liści, łodyga kwiatostanowa dorasta do 25 cm; kwiaty: różowe, purpurowe, fioletowe z żółtą gardzielą, kwitnie w kwietniu.
Pierwiosnek ząbkowany (łac. Primula denticulata) – sztywne pędy kwiatostanowe 10–30 cm wysokości wyrastają zanim rozwiną się liście; kwiaty: białe, purpurowe, ciemnofioletowe, kwitnie w marcu.
Pierwiosnek kwiecisty (łac. Primula florindae) – łodygi kwiatostanowe dorastają do 1 m wysokości; kwiaty żółte, kwitnie: czerwiec–lipiec.
Pierwiosnek Viala (łac. Primula vialii) – kwiatostany gęste, wydłużone, 40–60 cm wysokości, ma dwubarwne kłosy: kielichy ciemnoczerwone, kwiaty różowo-liliowe, kwitnie: czerwiec–lipiec.